Skalniak w ogrodzie

Nie ma chyba osoby, która przeszłaby obojętnie obok pięknie uformowanego ogródka skalnego. Kompozycje utworzone z roślin skalnych są radością nie tylko dla amatorów wycieczek górskich. Zdobią ogrody przydomowe, tereny zieleni firm i instytucji, parki i ogrody botaniczne.

Stanowisko

Urządzenie ogrodu skalnego jak najbardziej zbliżonego do natury, wymaga dokładnego przemyślenia. Powinno się unikać sadzenia przypadkowych roślin pomiędzy chaotycznie ułożonymi kamieniami. Bardzo duży asortyment roślin skalnych oraz kamieni naturalnych pozwala na ukształtowanie obiektu architektonicznego, który będzie przypominał szczyty górskie. Większość roślin górskich preferuje stanowisko słoneczne, dlatego zaleca się, aby miejsce do zbudowania takiego ogrodu było nasłonecznione. Usypanie sztucznego pagórka lub zbocza pozwoli na skuteczne odprowadzanie nadmiaru wody. Odpowiednim podłożem dla większości gatunków górskich jest umiarkowanie wilgotna lub sucha gleba przepuszczalna z domieszką piasku lub drobnego żwiru. Należy zwrócić uwagę na to, jakich użyjemy kamieni, ponieważ od nich będzie zależał odczyn podłoża, a od odczynu – dobór gatunków na naszym skalniaku. Obsypanie roślin żwirkiem zapobiega niekorzystnemu kontaktowi zielonych tkanek z wilgotnym podłożem.

Dobór roślin

Spośród nadających się na skalniak roślin stanowisk suchych i bardzo nasłonecznionych godne polecenia są sukulenty, takie jak rozchodniki, rojniki czy delospermy. Ciekawostką w naszym ogródku skalnym mogą być zimotrwałe opuncje. Na miejscach słonecznych można też posadzić m.in. macierzankę, smagliczkę, czosnek górski, a także niskie trawy, np. kostrzewę siną lub kostrzewę miotlastą zwaną „niedźwiedzim futrem”. W częściowo zacienionych fragmentach skalniaka sadzi się lewizje, funkie, paprocie, żurawki, tiarelle, pierwiosnki i inne byliny.

Pielęgnowanie i ochrona

Pielęgnowanie ogrodu skalnego nie jest trudne. Ogranicza się z reguły do systematycznego odchwaszczania mechanicznego bądź chemicznego, poprzez nakładanie pędzlem na powierzchnię liści chwastów roztworu herbicydu zawierającego w swoim składzie glifosat. Zalecana jest szczególna ostrożność przy sadzeniu i pielęgnowaniu opuncji, ponieważ mają one małe, haczykowate ciernie (glochidy), które łatwo wczepiają się w skórę i są trudne do usunięcia. Do opielania kaktusów przydatne są długie pęsety, zapobiegające urazom skóry. Warto też ograniczać rozrastanie się bardziej ekspansywnych roślin przez skracanie ich pędów i usuwanie rozłogów. Sporym problemem mogą okazać się wątrobowce, które potrafią zagłuszać drobniejsze rośliny. Potraktować je można środkami przeznaczonymi do ich niszczenia. Największe szkody w alpinarium mogą wyrządzić ptaki, zwłaszcza gawrony, ponieważ często wydziobują całe rośliny. Skuteczna ochrona przed tymi zwierzętami to okrycie roślin na jesień i zimę starą firanką, siatką nylonową lub agrowłókniną.

W okresie jesienno-zimowym rośliny gruboszowate o mięsistych liściach, a także kaktusy warto zabezpieczyć przed nadmiernymi opadami, ustawiając nad nimi plastikowy lub szklany daszek. Rośliny nie w pełni mrozoodporne (np. delospermę) zaleca się osłaniać na zimę stroiszem (gałązkami świerka lub jodły).

Nawożenie

Rośliny górskie sadzone na skalniakach mają zazwyczaj małe wymagania pokarmowe, w naturze często rosną na glebie jałowej. Do zasilania roślin takich jak rojniki, rozchodniki, delospermy i opuncje używać można nawozów specjalistycznych o odpowiednio zbilansowanym składzie. Niska zawartość azotu, a duża potasu sprzyja obfitemu kwitnieniu tych roślin. Byliny o wyższych wymaganiach zaleca się nawozić jeden raz w sezonie wegetacyjnym, najmniejszą dawką nawozu w postaci żelu lub nawozu organiczno-mineralnego. Natomiast gatunki mniej wymagające nawozi się tylko w razie wystąpienia objawów niedoboru składników odżywczych, takich jak chloroza (blednięcie liści) lub mniej obfite kwitnienie. Należy pamiętać, aby nie sypać nawozów na suchą glebę – najpierw trzeba ją podlać.

Kwitnące byliny rosnące między kamieniami w alpinarium (np. lewizję, zawilec, mydlnicę, gęsiówkę, skalnicę, żagwin, kocimiętkę, floks) zasila się wiosną nawozami dla roślin kwitnących. Rośliny ozdobne z liści, które mogą mieć zastosowanie w ogródkach skalnych, zasila się małymi dawkami nawozów mineralnych z wyższą zawartością azotu, z częstotliwością podaną na opakowaniu. Do dokarmiania paproci, które wymagają lekko kwaśnego podłoża, należy zastosować specjalistyczny nawóz mineral żel do paproci np. lub nawóz organiczno-mineralny do paproci.

Podlewanie

Rośliny o mięsistych, grubych liściach (rojniki, rozchodniki, delospermy) preferują umiarkowanie suchą glebę. Nie wymagają regularnego nawadniania. Zaleca się je podlewać w okresie największych upałów i suszy, aby nie dopuścić do nadmiernego wysuszenia gleby. Natomiast gatunki cebulowe i bulwiaste (np. czosnek górski, zawilec gajowy), niektóre skalnice i dzwonki, a także funkie, żurawki i paprocie są bardziej wrażliwe na przesuszenie i dlatego w czasie upałów należy je podlewać.