Wpisz swój adres e-mail, a otrzymasz dostęp do poradnika Środków Ochrony Roślin!

Wapnowanie gleby – konieczność czy zbędny wydatek?

Wapnowanie to nic innego jak stosowanie nawozów zawierających wapń w celu uregulowania (podwyższenia) odczynu pH gleby. Z poniższego artykułu dowiesz się, dlaczego odczyn pH gleby jest ważny oraz czym, kiedy i jak często należy odkwaszać glebę w ogrodzie.

wapnowanie

Wapnowanie reguluje odczyn pH gleby

Odczyn pH gleby często bywa określany jako jeden z najważniejszych parametrów gleby. W skali mikro jest to stosunek stężenia jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenkowych OH- w roztworze glebowym. To właśnie od odczynu gleby zależy dostępność poszczególnych składników pokarmowych.

Przykładowo na glebach kwaśnych często występują problemy z pobieraniem fosforu, a metale ciężkie są łatwo przyswajane przez rośliny. Na glebach zasadowych zaś większość mikroelementów staje się niedostępna dla roślin. O ile każda roślina ma swój własny, optymalny odczyn pH gleby, to do uprawy większości roślin nadają się gleby lekko kwaśne i obojętne o pH w zakresie 5,6 – 7,2.

  • pH poniżej 4,5 – gleby silnie kwaśne, tylko niektóre gatunki roślin znoszą taki odczyn
  • pH w zakresie 4,6-5,5 – gleby kwaśne, niewiele roślin preferuje taki odczyn gleby
  • pH w zakresie 5,6-6,5 – gleby lekko kwaśne, wiele popularnych roślin rośnie dobrze w takich glebach
  • pH w zakresie 6,6-7,2 – gleby obojętne – większość roślin czuje się dobrze na glebach o takim odczynie
  • pH powyżej 7,2 – gleby zasadowe, wiele roślin preferuje taki odczyn gleby

odczyn gleby określa potrzeby wapnowania

Zakwaszenie gleb w Polsce

Jak wynika z badań Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, większość gleb w Polsce wykazuje odczyn bardzo kwaśny i kwaśny. Takie pH gleby często utrudnia lub wręcz uniemożliwia efektywną uprawę roślin na tych terenach.

Gleby w Polsce w naturalny sposób ulegają stopniowemu zakwaszeniu. Proces ten wynika z przewagi opadów atmosferycznych nad parowaniem wody z gleby oraz rodzaju skał macierzystych, z których powstały nasze gleby. Działalność człowieka również nie jest tutaj obojętna, ponieważ większość amonowych i amidowych nawozów azotowych również powoduje stopniowe obniżanie się pH gleby.

Wapnowanie – zalety

Dzięki stosowaniu nawozów wapniowych na glebach zakwaszonych regulujemy nie tylko sam odczyn pH gleby, ale również poprawiamy jej właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne. W wyniku regularnego wapnowania zwiększamy aktywność mikrobiologiczną w glebie, zwiększamy dostępność oraz efektywność przyswajania wielu składników mineralnych. Dodatkowo zmniejszamy przyswajanie przez rośliny metali ciężkich.

Samo Ministerstwo Środowiska dostrzega konieczność regularnego wapnowania, ponieważ w 2019 roku został uruchomiony program dopłat dla rolników, w celu dofinansowania zakupu przez nich wapna nawozowego.

wapnowanie wybór odpowiedniego środka wapnującego

Co wykorzystać do wapnowania?

Na rynku dostępnych jest multum nawozów wapniowych, jednak każdy z nich sprawdzi się w innych warunkach. Poniżej przedstawiamy kilka najciekawszych z nich:

  • saletra wapniowa – to nawóz azotowo-wapniowy. Sprawdza się doskonale w dolistnym dokarmianiu roślin cierpiących na niedobór wapnia (np. w celu zapobiegania chorobom fizjologicznym jabłek, pomidorów, papryki, sałaty). Nawóz ten nie zakwasza środowiska glebowego, ale nie nadaje się do odkwaszania gleb. Traktujmy go jedynie jako źródło azotu i wapnia dla roślin.
  • wapno tlenkowe – często to najtańszy nawóz wapniowy. Działa on szybko, ale w związku z tym powoduje nagłe zmiany odczynu pH gleby, co wbrew pozorom nie jest korzystne. Tę formę wapna nawozowego stosujemy w niższych dawkach, głównie na glebach ciężkich. Wapno do bielenia drzew i odkwaszania gleb.
  • wapno węglanowe – to najbardziej uniwersalne wapno do regulacji odczynu pH gleby. Pozyskuje się je najczęściej z naturalnych, rozdrobnionych skał wapniowych. Działa powoli, dzięki czemu nie wpływa negatywnie na życie biologiczne gleby. Jeżeli nie wiesz co wybrać – to będzie zdecydowanie najbezpieczniejszy i najlepszy wybór. Przykładowy produkt: Wapno do trawników (i nie tylko!) – nawóz wapniowy.
  • dolomit – to mielona skała, zawierająca nie tylko związki wapnia, ale również znaczne ilości magnezu. Będzie to najlepszy wybór, jeśli chcemy tylko lekko podwyższyć pH podłoża i jednocześnie chcemy tanio uzupełnić niedobory magnezu w glebie.
  • mączka bazaltowa – to zmielona skała wulkaniczna. Z uwagi na stosunkowo niewielką ilość wapnia, nie jest zaliczana do nawozów wapniowych. Stosowana jest jednak w wysokich dawkach i przy jej pomocy jesteśmy w stanie nie tylko uzupełnić niedobory mikroelementów w wyjałowionej glebie, ale również lekko podwyższyć jej odczyn pH.

wapnowanie, test gleby, badanie odczynu, zakwaszenie

Dawkowanie wapna nawozowego

W celu odkwaszenia gleb nawozy wapniowe stosujemy w znacznie wyższych dawkach niż inne nawozy z azotem, potasem i fosforem. W celu określenia optymalnej ilości środka wapnującego, jaki powinniśmy użyć, należy najpierw dokonać badania obecnego pH gleby. Znając odczyn pH oraz jej kategorię agronomiczną (tj. gleba lekka/średnia/ciężka) jesteśmy w stanie precyzyjnie odczytać z tabeli potrzebną dawkę tlenku wapnia i przeliczyć ją na konkretny nawóz.

W przypadku oferowanego przez nas nawozu wapniowego do upraw ekologicznych zazwyczaj stosuje się 2-10 kg nawozu na 100 m2.

optymalny termin wapnowania to jesień

Wapnowanie – kiedy i jak często?

Za optymalny termin na wykonanie zabiegu wapnowania uznaje się jesień. Rośliny są wówczas w stanie spoczynku, temperatury są bardziej umiarkowane, a wilgotność gleby jest wyższa. Dodatkowo częste deszcze wspomagają wpłukiwanie zastosowanego wapna w głąb gleby.

Z uwagi, że gleby ulegają stopniowego zakwaszeniu, zaleca się wapnowanie wykonywać nie rzadziej niż raz na 4 lata. Najlepiej jest jednak każdej jesieni zasilać ogród odpowiednim nawozem wapniowym i raz na kilka lat badać aktualny odczyn pH, aby móc precyzyjnie manipulować stosowaną dawką nawozu.

Masz jakieś pytania lub uwagi do artykułu? Napisz do nas na naszym fanpage na facebooku.

Ważne!

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zapoznaj się z zagrożeniami i postępuj zgodnie ze środkami ostrożności wymienionymi na etykiecie.


AGRECOL © 2021 Wszystkie prawa zastrzeżone.