Mini uprawa ziemniaków

Najzdrowsze są młode ziemniaki z naszego własnego ogródka! Jeśli planujesz małą ich uprawę na swoim niewielkim kawałku ziemi, to jest to artykuł właśnie dla Ciebie!

Do Europy ziemniaki przywędrowały wraz z hiszpańskimi konkwistadorami z Południowej Ameryki w XVI wieku. Ziemniak początkowo traktowany był jako ciekawostka przyrodnicza i sprowadzony jako roślina ozdobna (ze względu na ładne, białe lub różowe kwiaty). Uważano, że są to rośliny trujące i poniekąd była to prawda, gdyż cały pęd nadziemny zawiera szkodliwa solaninę. Bulwy ziemniaka zarezerwowane były tylko dla ludzi bogatych, traktowano je jako kosztowny przysmak.

Ziemniaki to rośliny o jadalnych bulwach, osiągające do 100 cm wysokości. Przeciętna bulwa ma 7 cm długości i 4 cm szerokości, białą lub różową skórkę oraz biały lub żółtawy miąższ. Ziemniaki stanowią doskonałe źródło cennej skrobii, białka i składników mineralnych.

Jaką odmianę ziemniaka wybrać?

Wybierając odmianę ziemniaka, należy kierować się walorami smakowymi, plennością i terminem przydatności bulw do zbioru. Warto też wziąć pod uwagę odmiany odporne na choroby, szczególnie na  zarazę ziemniaka i alternariozę. Wybierajmy polskie odmiany, które w naszych warunkach klimatyczno-glebowych lepiej będą plonowały niż odmiany zagraniczne. W ogródkach przydomowych i na działce lepiej uprawiać ziemniaki wczesne, jako nowalijki. Odmiany późne nadają się do przechowywania na zimę, odpowiednio zabezpieczone mogą spoczywać w piwnicy nawet do 6 miesięcy.

Choroby ziemniaka

Zaraza ziemniaka jest najgroźniejszą i najbardziej rozpowszechnioną chorobą tej rośliny. Wywołuje ją grzyb Phytophthora infestans. Grzyb ten uszkadza nadziemną część roślin, co skutkuje zmniejszeniem powierzchni asymilacyjnej roślin, a w rezultacie – mniejszymi plonami. Porażeniu ulegają również bulwy, które na skutek wtórnej infekcji gorzej się przechowują. Porażenie w 5% nadziemnej części ziemniaka może w sprzyjających warunkach pogodowych prowadzić do całkowitego zniszczenia plantacji w ciągu 1 do 2 tygodni. Przy porażeniu 50-70% powierzchni liści przyrost plonu zostaje całkowicie i nieodwracalnie wstrzymany. Obniżka plonu ziemniaków związana z występowaniem zarazy ziemniaka może sięgać nawet 50%. Zaraza ziemniaka, wraz z alternariozą, są w stanie całkowicie pozbawić nas tak oczekiwanych i smacznych bulw. W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów chorobotwórczych należy zastosować środki chemiczne, takie jak Acrobat MZ 69 WG*, Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG* lub Cabrio Duo 112 EC*.

Zaraza ziemniaka doprowadziła w latach 40. XIX wieku do wielkiej klęski głodu w Irlandii. Przez kilka lat z rzędu zaraza ziemniaka pustoszyła uprawy, a Wielki Głód sprawił, że z wyspy wyemigrowało około miliona Irlandczyków. Na skutek głodu i jego następstw zmarło ok. półtora miliona osób.

Uprawa ziemniaków

Ziemniaki są wrażliwe na niskie temperatury, dlatego najlepiej je sadzić, gdy temperatura gleby osiągnie min. 10 stopni Celsjusza – najczęściej w kwietniu. Stanowisko powinno być słoneczne i szybko nagrzewające się. Gleba: bogata w składniki pokarmowe, wilgotna, przepuszczalna, o pH od 5 do 6. Ziemniaki sadzimy co 4 lata na tym samym stanowisku. Jeśli nie będziemy zmieniać stanowiska, plon ziemniaków będzie spadał. Ziemię pod uprawę należy przygotować już jesienią. Przekopujemy ją szpadlem i dodajemy obornik lub kompost. Chwasty usuwamy wraz z korzeniami.

Do sadzenia wybieramy niewielkie sadzeniaki, czyli bulwy o wadze od 50 do 80 g wolne od chorób. Wsadzamy je na głębokość od 4 do 8 cm (zależnie od wielkości sadzeniaków) w rozstawie około 30×60 cm. Ziemniaków zaraz po posadzeniu nie należy podlewać, ponieważ w bulwach mają zgromadzony dostateczny zapas wody. O podlewaniu należy pamiętać jedynie w okresach suszy, bo brak wody w tym czasie będzie skutkował spadkiem plonu.

Od początku okresu wegetacji konieczne jest regularne usuwanie chwastów, które mogą zagłuszyć wschodzące rośliny oraz spulchnianie międzyrzędzi. Po około 2 tygodniach trzeba utworzyć redliny do 30 cm wysokości. Grządki dobrze jest przykryć folią perforowaną lub agrowłókniną. Zabieg ten przyspieszy termin zbiorów oraz uchroni rośliny przed zimnem i nalotem stonki ziemniaczanej.

Zbiór (potocznie zwany wykopkami) odmian wczesnych, rozpoczynamy z reguły po 8-10 tygodniach od posadzenia, czyli pod koniec czerwca. Przystępując do zbioru należy najpierw ostrożnie odgarnąć ziemię, aby nie ranić bulw. Następnie po kolei wyjmujemy je z ziemi. Wczesne ziemniaki należy spożywać zaraz po zbiorze, bo słabo się przechowują, szybko więdną i tracą smak. Ostatnie zbiory przeprowadzamy, gdy całe nadziemne części roślin zaczną zamierać.

*Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zapoznaj się z zagrożeniami i postępuj zgodnie ze środkami ostrożności wymienionymi na etykiecie.