Nawożenie gleby a skala pH

W glebie zachodzi wiele procesów fizyczno-chemicznych, które mogą w dużej mierze determinować zdrowie roślin. Jedną z takich ważniejszych właściwości jest kwasowość gleby – pH – potentia hydrogenii, co w języku łacińskim oznacza „siłę wodoru”. W niniejszym artykule opowiemy o wpływie kwasowości gleby na zdrowie roślin oraz jak sprawdzić i zmienić odczyn gleby.

Co to jest skala pH?

O skali pH można w dużym uproszczeniu powiedzieć, że jest to rodzaj miary mieszczącej się w przedziale od 0 do 14, opisującej stopień kwasowości lub zasadowości gleby. Od poziomu pH gleby zależy w wysokim stopniu rozpuszczalność składników mineralnych oraz ich dostępność dla roślin. Skalę pH należy odczytywać w następujący sposób:

• gleby silnie kwaśne < pH 4,5 pH
• gleby kwaśne pH 4,6-5,5
• gleby lekko kwaśne pH 5,6-6,5
• gleby obojętne pH 6,6-7,2
• gleby zasadowe > pH 7,2

Każda grupa roślin preferuje określony odczyn gleby. Na przykład jeśli chodzi o uprawę roślin wrzosowatych, to rośliny te znacznie lepiej będą wyglądać na stanowiskach o glebie kwaśnej (pH 4,0-4,5). Na glebach zasadowych rośliny wrzosowate będą wykazywać objawy niedoboru składników pokarmowych, zaobserwujemy również symptomy chorób, a nawet powolne zamieranie roślin. Dzieje się tak, ponieważ od poziomu pH gleby zależy rozpuszczalność składników mineralnych oraz ich dostępność dla roślin co zostało przedstawione poniżej.

Jak zmierzyć pH gleby?

Istnieje kilka sposobów, aby dowiedzieć się, jaki poziom kwasowości ma używane przez nas podłoże. Pierwsza metoda polega na dobrej znajomości dzikich gatunków roślin, ponieważ posłużą nam one jako wskaźnik.

Na glebach o odczynie kwaśnym zaobserwujemy najczęściej skrzyp polny, koniczynę polną, bratek polny, szczaw polny czy wrzos zwyczajny.

Na glebach zasadowych występować mogą: dymnica pospolita, babka zwyczajna, tobołki polne lub jasnota biała.

Aby oznaczyć pH gleby kolejną metodą, powinniśmy zakupić pH-metr kolorymetryczny. W zestawie znajdziemy płytkę ceramiczną z wgłębieniami oraz płyn Helliga. Metoda ta opiera się na zjawisku zmiany zabarwienia wskaźnika w zależności od poziomu kwasowości gleby. Badanie polega na umieszczeniu próbki gleby na płytce ceramicznej (gleba powinna być sucha) i zalaniu jej płynem Helliga (kilkoma kroplami). Po odczekaniu 3 minut należy lekko przechylić kwasomierz, aby wprowadzić wskaźnik do rowka i porównać jego zabarwienie ze skalą barw dołączoną do zestawu. Wreszcie do pomiaru pH gleby może nam posłużyć tester podłoża, składający się z sondy, którą umieszczamy w podłożu oraz wyświetlacza, na którym odczytujemy wartość pH. Niektóre z takich urządzeń mają dodatkowo możliwość zmierzenia poziomu wilgotności gleby.

Kontrola pH gleby

Rośliny, które lubią niskie pH, trzeba sadzić do dołków wypełnionych mieszaniną ziemi ogrodowej, kwaśnego torfu oraz kory. Bardzo dobrze sprawdzają się również nawozy zakwaszające podłoże. Jeśli zależy nam na odkwaszeniu gleby, powinniśmy wykonać zabieg wapnowania.

Pamiętajmy, że wapno z czasem podlega wypłukaniu do głębszych warstw podłoża, dlatego powinniśmy je uzupełniać systematycznie co 2-3 lata.