Choroby grzybowe na trawnikach – jak je zwalczać?

Gdy na trawnikach wystąpią choroby grzybowe, nie zawsze niezbędne jest stosowanie środków ochrony roślin. W większości przypadków wystarczają drobne zabiegi pielęgnacyjne. Ich wykonanie eliminuje objawy oraz przyczynę powstania problemu.

Najważniejsze choroby grzybowe traw:

Pleśń śniegowa

Najczęstsza i najgroźniejsza choroba traw, występująca szczególnie po zimie, wczesną wiosną.

Patogen/sprawca choroby: grzyb Microdochium nivale

Objawy: Na trawie pojawiają się brunatne plamy o średnicy ok. 20 cm. Nad ranem, przy wyższej wilgotności powietrza, plamy przybierają barwę biało-różową – to właśnie grzybnia patogenu. Na grzybni, w czasie słonecznej pogody, można zauważyć pomarańczowe skupienia zarodników grzyba. W miejscach wystąpienia choroby trawa zamiera.

Zapobieganie: Aby zapobiec problemowi przed kolejną wiosną, należy zadbać o odpowiednie napowietrzenie gleby – pomocna będzie aeracja. We wrześniu powinniśmy zaniechać nawożenia trawnika nawozami zawierającymi azot – stosujmy jedynie specjalnie skomponowane nawozy jesienne. Ponadto trawę należy kosić także jesienią, tak aby miała ona przed zimą wysokość około 4 cm. Bardzo ważną czynnością jest usuwanie opadłych liści. Po opadach śniegu starajmy się nie chodzić po trawniku, aby uniknąć ubicia pokrywy i przyduszenia trawy. W razie wystąpienia choroby należy wygrabić resztki roślinne, a następnie w pustych miejscach wykonać dosiewkę.

pleśń śniegowa (Microdochium naivale)

Brunatna plamistość traw (Helmintosporioza traw)

Patogen: grzyb Drechslera spp., grzyb Bipolaris sorokiniana

Choroba ujawnia się podczas ciepłego lata.

Objawy: W lecie na liściach pojawiają się czarne plamy. Gdy panuje chłodniejsza pogoda, grzyb rozprzestrzenia się na rozłogi oraz korzenie, co początkowo zmienia zabarwienie rośliny na brązowo-czerwone, a w rezultacie skutkuje zamieraniem.

Zapobieganie: Należy stosować odpowiednie dawki nawozów w sezonie wegetacyjnym. Jesienią zasilać trawę specjalnymi nawozami, które nie mają azotu, natomiast posiadają podwyższoną dawkę potasu. Porażoną trawę należy wygrabić, a skoszone resztki trawy usunąć z powierzchni darni. W momencie nagromadzenia dużej ilości filcu wskazane jest przeprowadzenie wertykulacji. Drzewa, które zacieniają trawnik można podkrzesać – usunąć dolne gałęzie.

Czerwona nitkowatość traw i różowa plamistość trawników

Patogen: grzyb Leatisaria fuciformis, grzyb Limonomyces roseipellis

Objawy: Te dwie choroby najczęściej występują razem. W przypadku czerwonej nitkowatości traw na źdźbłach pojawia się, jak nazwa wskazuje, czerwona grzybnia przypominająca wyglądem nitki. Różowa plamistość trawników objawia się w postaci biało-różowej, błoniastej grzybni. Wskutek tych chorób trawa traci zielone zabarwienie a jej wzrost jest mocno osłabiony. Z dalszej odległości na trawniku widać nieregularne plamy.

Zapobieganie: Należy optymalnie nawozić trawę, ponieważ szczególnie narażone na infekcję są trawniki źle odżywione. Nadmierną ilość filcu należy usuwać przy użyciu wertykulatora. Należy unikać zbyt dużego zacienienia trawnika, podkrzesując dolne gałęzie drzew. Trawę w miejscu porażenia chorobą należy wygrabić.

Mączniak prawdziwy traw

Patogen: grzyb Erysiphe graminis

Objawy: Objawem choroby na liściach jest biały, mączysty nalot – skupienia zarodników grzyba, służące rozprzestrzenianiu się patogenu. Pod nalotem liście zmieniają barwę na żółtą, a następnie całe źdźbła mogą zamierać. Na infekcje narażone są szczególnie zacienione fragmenty trawnika.

Zapobieganie: Aby zwiększyć nasłonecznienie poszczególnych części trawnika, można podkrzesać dolne gałęzie drzew, a nawet wykonać cięcie prześwietlające. Zabiegi takie jak: regularne wygrabianie, aeracja i wertykulacja, przyczyniają się do szybszego obsychania traw po opadach i podlewaniu, dzięki czemu ryzyko infekcji jest mniejsze. Na trawniku, wykazującym dużą podatność na tę chorobę, unikajmy nawozów z dużą zawartością azotu. Przenawożenie tym składnikiem zwiększa ryzyko porażenia przez mączniaka. Przeczytaj więcej o mączniaku prawdziwym traw.

Zgorzel fuzaryjna traw

Patogen: grzyb Fusarium spp.

Idealne warunki dla rozwoju choroby panują szczególnie w ciepłych miesiącach, po długotrwałych deszczach lub nadmiernym nawadnianiu trawnika.

Objawy: Grzyb nadaje brązowo-czarną barwę podziemnym częściom roślin. Wskutek choroby trawa zamiera, co na trawniku uwidacznia się w postaci smugowych, placowych, okrągłych lub pierścieniowych plam.

Zapobieganie: Unikajmy nadmiernego nawożenia azotem, który jest doskonałą pożywką dla grzyba. Nawadnianie należy wykonywać rozważnie, obserwując zapotrzebowanie trawnika — nie podlewajmy „na zapas”. Dowiedz się więcej o zgorzeli fuzaryjnej traw.

Rizoktonioza

Patogen: grzyb Rhizoctonia solani, grzyb Rhizoctonia zeae

Choroba poraża najczęściej osłabione, niedostatecznie odżywione, przenawożone, zasuszone lub zalane trawniki. Przeważnie grzyb rozwija się na martwej materii organicznej, ale gdy nastąpią sprzyjające warunki (wysoka temperatura w dzień oraz w nocy, a także wysoka wilgotność podłoża), poraża także osłabione rośliny.

Objawy: Na zainfekowanych liściach widoczne są stopniowo powiększające się brunatne plamy z ciemniejszą krawędzią.

Zapobieganie: Stosujmy zrównoważone nawożenie, obniżając dawki nawozów, zawierających azot. Nawadnianie trawnika dostosujmy do warunków pogodowych oraz potrzeb – najlepiej podlewajmy murawę wczesnym rankiem, aby trawa zdążyła obeschnąć przed nocą. Poprawmy przewiewność trawnika poprzez aerację lub wertykulację. Zabieg wertykulacji usunie filc, który jest głównym źródłem infekcji. 

Zgorzel siewek traw, zgorzel traw

Patogen: grzyb Pythium spp.

Choroba atakuje zarówno rośliny młode (siewki), jak i osłabione starsze okazy. Optymalne warunki rozwoju choroby występują podczas wysokiej wilgotności powietrza oraz temperatury 20⁰C – 30⁰C. Grzyb poraża także trawę, długo zalegającą pod okrywą śnieżną.

Objawy: Na trawniku pojawiają się plamy różnej wielkości, wokół których po pewnym czasie pojawia się biała, watowata grzybnia. Pojedyncze rośliny sprawiają wrażenie mocno nasiąkniętych wodą, a w dotyku przypominają śluz.

Zapobieganie: Podczas upałów zaniechajmy podlewania lub podlewajmy w godzinach porannych, aby umożliwić szybkie obeschnięcie trawy. Unikajmy przenawożenia azotem. Podczas zakładania trawnika trzymajmy się zaleconej gęstości siewu. Podłoże, na którym planujemy trawnik, powinno być wyrównane i przepuszczalne, by nie powstawały zastoiska wodne. Zgorzel siewek traw w oczach dr AGRECOL.

Żółta plamistość trawników

Patogen: grzyb Sclerotinia homoeocarpa

Objawy: Objawy choroby uwidaczniają się po niskim koszeniu trawnika, które wykonuje się zazwyczaj na polach golfowych. Na darni widoczne są małe, okrągłe, żółto-słomkowe plamy o średnicy 1-2 cm.

Zapobieganie: Zakładając trawnik, zadbajmy o odpowiedni dobór mieszanki nasion traw bardziej odpornych na udeptywanie. Podlewajmy w godzinach porannych, aby trawnik zdążył obeschnąć za dnia. Nawożenie powinno być zrównoważone – unikajmy przenawożenia azotem. Nadmiar filcu, gromadzącego wilgoć, usuwajmy wygrabianiem lub wertykulacją.

Antraknoza

Patogen: grzyb Colletotrichum graminicola, grzyb Microdochium oreades

Objawy: Symptomy choroby są bardzo zróżnicowane, uzależnione od pory roku.

W miesiącach chłodnych i wilgotnych grzyb atakuje dolne partie roślin (węzły krzewienia oraz korzenie), co na nadziemnych częściach objawia się żółto-pomarańczowymi przebarwieniami. Porażone rośliny dają się łatwo wyciągnąć z podłoża.

W ciepłych okresach i przy częstym zwilżaniu grzyb atakuje źdźbła traw. Objawy uwidaczniają się w postaci czerwono-brunatnych plam na trawniku.

Zapobieganie: Należy stosować nawozy o zbilansowanym składzie – szczególnie narażone na chorobę są trawniki nieodżywione fosforem oraz potasem. Należy ograniczyć podlewanie – częste zraszanie stwarza idealne warunki do rozwoju choroby. Należy zadbać o odpowiednie napowietrzenie gleby, a także zwiększenie dostępności wody oraz nawozów do podłoża (aeracja oraz wertykulacja).

Czarcie kręgi

czarci krąg

Patogen: Marasmius oreades

twardzioszek przydrożny (Marasmius oreades)

Objawy: Choroba ‘czarcie kręgi’ nazywana jest tak nie bez powodu, ponieważ objawem na trawniku są pojawiające się odbarwienia trawnika oraz grzyby kapeluszowe w formie kręgów lub półkoli. Przez wiele lat ludzie, nie znający naukowych przyczyn tak charakterystycznych kształtów, uznawali je za zjawisko nadprzyrodzone.

Trawa w obrębie kręgu może zamierać. Grzybnia porasta ziemię, rozchodząc się równomiernie promieniście i powoduje, że gleba w obrębie kręgów staje się nieprzepuszczalna dla wody. Początkowo niewidoczne są żadne powierzchniowe objawy, ale po pewnym czasie pojawia się krąg w postaci ciemniejszej zieleni, nalotu lub grzybów kapeluszowych.

Zapobieganie: Należy unikać przesuszenia trawnika. Przed siewem zadbajmy, aby ziemia była pozbawiona wszelkich zanieczyszczeń (organicznych i nieorganicznych). Trawnik powinien być dobrze odżywiony – niedobór azotu powoduje większą podatność na chorobę. Można zastosować środki, zmniejszające napięcie powierzchniowe, przez co gleba odzyska przepuszczalność.

Rdza traw

Patogen: grzyb Puccinia spp., grzyb Uromyces spp.

Objawy choroby są widoczne późnym latem oraz jesienią. Choroba ta nie wpływa znacząco na wygląd trawnika, gdyż regularnie kosząc trawę, usuwamy porażone liście.

Objawy: Na źdźbłach trawy tworzą się małe plamy, pokryte pomarańczowo-brunatnym lub rudawym nalotem. Gdy kończy się okres wegetacyjny, skupienia zarodników zmieniają barwę na ciemnobrązową lub nawet czarną.

Zapobieganie: Trawniki regularnie kośmy, najlepiej raz w tygodniu, aby usunąć porażone części traw oraz nie dopuścić do rozprzestrzeniania się choroby. Optymalne nawożenie sprawi, że rośliny będą bardziej ożywione i odporniejsze na chorobę. Trawnik powinien być zakładany na równych powierzchniach, aby uniknąć zastoisk wodnych. Sprawdź co dr AGRECOL mówi na ten temat.

Zgorzel podstawy źdźbła

Patogen: grzyb Geaumannomyces graminis

Objawy: Symptomy choroby najczęściej pojawiają się późnym latem. Patogen infekuje korzenie i podstawę pędu co jest powodem żółknięcia i bielenia nadziemnych części. Na murawie pojawiają się okrągłe place zamierającej trawy, które są szczególnie widoczne w przypadku trawników nisko koszonych. Place są początkowo małe, ale stopniowo powiększają się do średnicy metra. Trawa wewnątrz okręgu zaczyna odrastać, co tworzy wrażenie pierścieniowych plam. Porażone rośliny dają się bardzo łatwo wyciągnąć z ziemi, ponieważ mają uszkodzony system korzeniowy.

Zapobieganie: Należy kontrolować odczyn gleby, na której rośnie trawa. Optymalnie podłoże powinno być lekko kwaśne. Zbyt kwaśny lub alkaliczny odczyn wpływa na słaby wzrost roślin i czyni je bardziej podatnymi na działanie patogenu. Stosujmy nawozy o zbilansowanym składzie.

Śluzowce

Patogen: grzyb Physarium spp., grzyb Mucilago sp.

Objawy uwidaczniają się jesienią podczas wilgotnej pogody. Grzyb nie jest niebezpieczny dla trawy, ale obniża jej walory estetyczne.

Objawy: Niebiesko-szare placowe przebarwienia na darni są efektem powstania skupień zarodników na źdźbłach trawy. Grzyb ten jest saprofitem, żywiącym się martwą tkanką roślinną. W porażonych miejscach rozwijają się strzępki grzyba, przypominające śluz. W momencie przejścia w fazę rozmnażania, grzyb wspina się na suche trawy i wytwarza zarodniki, widoczne przez około 1-2 tygodni.

Zapobieganie: Nawadnianie trawnika wykonujmy w godzinach porannych, co umożliwi szybkie osuszanie trawy za dnia. Usuwajmy resztki trawy po koszeniu, bo powodują one wolniejsze obsychanie murawy. Co najmniej raz w roku należy usuwać filc, utworzony z martwych części roślin – na przykład poprzez wertykulację.